Jak wynika z prac S. M. Jourarda i R. Friedmana (1970) oraz wielu innych autorów, duże znaczenie w opisie samowiedzy mają takie zmienne, jak zmniejszenie dystansu psychologicznego między eksperymentatorem a osobą badaną, brak zagrożeń czy atmosfera szczerości w trakcie badań.
Wypracowanie metod empirycznych i formalnych, które pozwolą nam przejść od obserwowalnych wypowiedzi do zinter- nalizowanych myśli o sobie, będzie milowym krokiem w poznawaniu struktury i funkcji samowiedzy. Badanie złożoności. Można wyróżnić trzy podstawowe poziomy analizy samowiedzy. Pierwszy z nich polega na badaniu jej podstawowych składników, a więc sądów opisowych, samoocen, sądów o standardach osobistych, sądów o regułach ge- neratywnych i sądów o regułach komunikacji. Przechodząc na poziom drugi psycholog zaczyna się interesować złożonymi składnikami samowiedzy, a mianowicie samoakceptacją, kolorytem obrazu własnej osoby oraz tożsamością. Wreszcie poziom trzeci to analiza struktury samowiedzy i opis typów struktur, takich jak struktury zatomizowane, wiązkowe oraz hierarchiczne. Przejście z poziomów niższych na poziomy wyższe oznacza badanie coraz bardziej złożonych zjawisk. Współczesne metody psychologiczne, takie jak kwestionariusze, technika sortowania (Q-sort) czy Dwadzieścia Twierdzeń, pozwalają w zasadzie badać jedynie podstawowe składniki samowiedzy dzięki nim można poznać poszczególne samooceny czy standardy osobiste. Nie są one jednak wystarczające do analizy składników złożonych, takich jak samoakceptacja czy tożsamość.
