Dziadek

Po ukazaniu się Dziadka konserwatywna krytyka rosyjska oskarżyła Niekrasowa o przeinaczanie faktów historycznych, o podporządkowanie historii własnym ciasno pojętym propagandowym celom, o to wreszcie, że bohater poematu bardziej przypominał współczesnego rewolucjonistę–narodnika niż prawdziwego dekabrystę. Nie wszystkie te zarzuty były pozbawione podstaw, agitacyjny charakter poematu był zbyt widoczny i Niekrasowowi wcale nie chodziło o jego maskowanie. Chciał jednak ? i to było właściwym celem ideowym jego utworu ? uzmysłowić czytelnikom więzy tradycji łączące ruch dekabrystowski z współczesnymi dążeniami rewolucyjnymi, ukazać jego wielkie znaczenie wychowawcze dla młodego pokolenia rosyjskiego. To samo znaczenie ideowo-wychowawcze posiadały i dwa następne jego poematy dekabrystowskie ? Księżna Trubiecka i Księżna Wolkońska, ogłoszone pod wspólnym tytułem Kobiety rosyjskie. Odtworzył w nich Niekrasow sławny w dziejach Rosji heroiczny czyn żon dekabrystów, które wyrzekłszy się dobrodziejstw cywilizacji i przełamawszy opór swych rodzin, podążyły na daleką Syberię do swoich, skazanych na wieczną katorgę, mężów. I tutaj, podobnie jak w Dziadku, położył poeta szczególny nacisk na obywatelską postawę swoich bohaterek, uwypuklił ich niezłomny hart ducha, śmiałość poczynań i odwagę myśli.